Mehmet Esat
İleri; 1882 yılında
Gümülcine’de dünyaya geldi, Balkan
Savaşı’nda Gümülcine’nin işgali üzerine İstanbul’a göç etti. Burada Batı Trakya
Derneği’ni kurdu. 1913′de kurulan 58 günlük Batı Trakya Türk Cumhuriyeti için
başarılı çalışmalar yaptı.
İzmir’de
Yunan işgalinin başlamasıyla (15 Mayıs 1919), gençlerden topladığı gönüllüler
ve zeybekler ile Aydın-Köşk cephesinde düşmanla savaşa girdi. Bir yandan da
halkı aydınlattı. Hilal-i Ahmer (Kızılay) Başkanlığı yaparak, savaş yaralılarının tedavisi için uğraş verdi.
Bu faaliyeti ile “Milli Ordu Müftüsü” unvanını aldı.
TBMM 1.
Dönem için yapılan seçimlerde Aydın milletvekili olarak 10 Ekim 1920′de
Meclis’e katıldı, 2. Dönemde ise Menteşe (Muğla) milletvekili seçildi.
Mehmet
Esat İleri, 15 Nisan 1957′de İzmir-Torbalı’da hayatını kaybetti.
