1854 yılında Artvin’in Vezirköy (Vazriya) Köyünde dünyaya
geldi. Erzurum Askerî Lisesinden sonra İstanbul’da Harp Okulundan Topçu
Üsteğmeni olarak mezun oldu. Topçu subayı iken Almanya’da 4 yıl ihtisas eğitimi
gördü. Yurda döndükten sonra Harp Okulunda Topçu Öğretmeni olarak görev yaptı.
1896 yılında başlayan Türk-Yunan savaşına katıldı. Bu savaş esnasında Demiko
Kale fatihi olarak nâm saldı.
Harbiye ve Bahriye nazırlıkları görevinde bulundu .
Balkan Savaşı’nda Çatalca komutanlığı göreviyle başkent İstanbul’un ön
savunmasına katıldı. Mondros Ateşkesi dolayısıyla Damat Ferit Paşa’ya, “Top da
vardı, tüfek de. Niçin harp etmediniz de mütareke yaptınız?” diyerek tepkisini
ortaya koydu.
Ali Rıza Paşa, 22 Temmuz 1920’de Yıldız Sarayı’nda
toplanan Saltanat Şûrâ’sında Sevr anlaşması için yapılan görüşmelerde red oyu
kullanarak Padişah Vahdettin’e karşı çıkan tek kişi oldu. Bu itibarla kahraman
vatansever siyaset adamı şanıyla tarihe adını yazdırdı.
Ali Rıza Paşa 1910 yılında Fransa’da Picardie Manevralarına
genç Mustafa Kemal ile katılmış, gösteri esnasında yanarak düşen, Fransızların
yeni buluşu uçağa binmek isteyen Mustafa Kemal’i engelleyerek hayatını
kurtarmıştı.
1921 yılında vefat eden Paşa’nın vefât haberi üzerine Mustafa
Kemal Paşa, Paşanın oğlu Fazıl Rıza Beye
şu telgrafı çekmiştir: “Vatanımız, babanızın umduğu gibi kurtulur da hepimiz
halâs buluruz. Taziyetler, gözlerinizden öperim.” Mustafa Kemal.
