Kadı Hurşit Efendi; 27 Şubat 1861 tarihinde Rize’nin Hemşin
bucağında doğdu, Hemşin bucağında ki öğreniminden sonra İstanbul’da, Medrese-i Kuzat’ı (Kadı Okulu ) bitirdi.
18 Şubat 1889 günü Çorlu ilçesinde kadılık görevine
başlayarak, Bayburt, Sürmene, Zile,
Görele, Niğde, Musul ve Rize’de kadılık yaptı.
3 Temmuz 1918 tarihinde Erzurum Merkez Kadılığına atanan Kadı Hurşit Efendi, Milli
Mücadele ve Erzurum Kongresi için bir şans oldu.
O tarihi günlerde;
Erzurum Valisi Münir Bey görevinden istifa etmiş, Kadı Hurşit Efendi Valiliğe vekalet etmektedir. İngilizlerin tehdidi sonucunda Doğu Karadeniz’deki Türk çetelerini önlemeye Sultan Vahdettin tarafından gönderilen Mustafa Kemal, haddini aşarak Anadolu içlerine uzanmış, üstelikte İngilizlerin aşırı ilgi duyduğu ve Ermeniler lehine hesaplar yapıp entrikalar çevirdiği Erzurum’a gitmiştir.
Erzurum Kongresi toplanmış, Erzurum’da olağanüstü günler
yaşanmakta, yurt içi ve yurt dışında
dostunda, düşmanında herkesin gözü ve
kulağı Erzurum’dadır.
Sultan Vahdettin, İstanbul Hükümeti vasıtasıyla, Mustafa
Kemal başta olmak üzere Erzurum’da bulunan silah arkadaşları; Rauf (Orbay), Kazım
(Dirik), Binbaşı Hüsrev (Gerede), Dr. Binbaşı Refik (Saydam) ve Mazhar Müfit’in
(Kansu) acilen tutuklanarak İstanbul’a gönderilmesini
ister.
Ancak kimse
Erzurum’da esen havayı öngörememiştir, asker sivil ve yerli halk bütün
Erzurum’da milli duygular had safhadadır ve İmparatorluğun kurtuluşu için ilk
adımın buradan, Erzurum’dan ve Mustafa Kemal ile atılacağının bilincindedir. Hurşit
efendi gelen bu telgraf emirlerini uygulamayarak, Kazım Karabekir’in kolordusunun
askeri gücü yanında, vilayet makamı olarak da Erzurum Kongresine ve milli
mücadeleye katkı sağlar.
16 Mart 1924 tarihinde, Kadı Hurşit Efendi; Eskişehir
kadılığı görevini yürütürken Eskişehir’de
hayatını kaybetti.
