Mazhar Müfit Kansu (1873-1948)

Siyaset adamı ve idareci, Mazhar Müfit Kansu. 1873de Denizlide doğdu. Edirne’de gördüğü ilk ve orta öğreniminden sonra Gelibolu’da (1891) ve Edirne İdadisinde tarih ve matematik öğretmenliği yaptı. 1897den sonra idareci olarak görev alan Kansu, Havza, Çorlu, Ergene ve İskeçe Kaymakamlığında, 1908den sonra da Gümülcine, Lazistan, Mersin, İzmit ve Balıkesir mutasarrıflıklarında bulundu.

İdareciliğinin yanı sıra siyasetle de ilgilenerek İttihat ve Terakki Cemiyetinin üyeleri arasında yer aldı. 1918de Rus istilasından yeni kurtulan Bitlis’e vali atandı. Heyeti Temsiliye üyeliğine seçildi. Heyet, Ankara’ya geldiği sırada İstanbul’da son Meclis-i Mebusan toplanıyordu.

Mazhar Müfit Kansu, Mustafa Kemal’in de isteğiyle İstanbul’a gitti. Felah-ı Vatan Grubunun çalışmalarına katıldı ve Meclise Hakkari Milletvekili olarak girdi. Heyet adına Vahdeddin ile görüşerek ona Anadolu’ya geçmesini teklif etti. İstanbul işgal edilip Meclis-i Mebusan feshedilince, Mazhar Müfit Kansu gemiyle Beyrut’a geçti. Oradan Silifke yoluyla Ankara’ya geldiği zaman TBMM açılmıştı. Hakkari Milletvekili olarak görev aldı. Milletvekilliği dışında Elazığ Valiliğine atandı.

1923- 1939 dönemlerinde Denizli Milletvekilliği ve 1925te Doğu İstiklal Mahkemesinde Başkanlık yaptı. 1939-1946 da Çoruh Milletvekili olarak siyasi hayatını sürdürdü. Mustafa Kemalin Milli Mücadele döneminde ve Cumhuriyet yıllarından olan Mazhar Müfit Kansu’nun "Erzurum’dan ölümüne kadar Atatürk’le beraber" adıyla 4 Mart 1948 de Son Telgraf gazetesinde yayımladığı anıları, 1966 da Türk Tarih Kurumu tarafından iki cilt olarak basıldı. 1948 yılında İstanbul’da öldü.

Kaynak: (Toktamış Ateşin "Devrim Tarihi" adlı kitabı)