Gazne’de 962-1187 yılları arasında hüküm süren Türk-İslâm devletidir. Samani Devletinin Türk komutanı olan Alptegin, 961 senesinde vezir Ebû Ali Muhammed Belâmî ile birlikte, Sâmânî Şehzâdesi Nasr’ı tahta geçmesi için mücadele etti ancak bunu gerçekleştiremedi. Bunun üzerine kendisine bağlı birliklerle Afganistan’daki Gazne’ye çekildi ve burada bulunan Levik Hânedânını bölgeden uzaklaştırarak, şehre hakim oldu. Böylece Gazne İmparatorluğu kurulmuş oldu. (962). Gazneliler adlarını başkent edindikleri Gazne şehrinden aldılar. Gazne Şehri ise bugün Afganistan sınırları içinde bulunmaktadır.
997 yılında hükümdar olan Gazneli Mahmut, 999'da Karahanlılar'dan da yardım alarak Horasan'ı fethetmiş ve Samanoğulları Devleti'ne son vermiştir. Gazneli Mahmut 1001-1027 yılları arasında Hindistan üzerine 17 sefer düzenlenmiştir. Bu dönemde ülke sınırları Ganj nehrine kadar genişlemiş, Hindistan içlerinden kaynaklar sağlanmıştır, devletin ekonomisi güçlenmiştir. 1017 yılında Harezm bölgesi de devlet sınırları içine katılmıştır.
1040 Dandanakan savaşı sonunda ağır yenilgi alan Gazneliler İmparatorluğu 1187 yılında Afganlar tarafından yıkılmıştır.
Tarihçilere göre Gazneliler İmparatorluğu Türklerin kurduğu çok uluslu devletlerin ilkidir. Devletin çökmesinde bu çok uluslu yapı da önemli rol oynamıştır.
Kaynak- Türkiye İstiklâl ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi.
