Güney Azerbaycan, Bugün İran diye adlandırılan ülkede Türklerin yaşadığı 107.000 km² 'lik bir bölgedir. Tebriz, Erdebil, Hoy, Urmiye, Selmas-makü, Meraga, Astara, Culfa, Merend, Halhal, Soğukbulak gibi şehir ve kasabalar Güney Azerbaycan olarak adlandırılır.
I. ve II. Dünya Savaşı yıllarında Güney Azerbaycan Türkleri iki defa bağımsızlıklarını ilan etmişler, ancak İngiliz ve Rusların yardımı ile İran bu teşebbüsleri bastırmıştır.
1978-1979'da İran devrimi öncesi Şah yönetimine karşı olan Türklerin çaba ve mücadeleleri nedeni ile mollalar tarafından muhtarlık sözü verilmiş, fakat devrim öncesindeki bütün vaatler daha sonra unutulmuştur. 1979 Anayasası'nın açıklanmasıyla birlikte Türklere fazla bir hak verilmediği ortaya çıkmış, bunun üzerine Türk nüfusunun %80'i anayasa oylamasına katılmamış, ardından Tebriz'de resmi daireler Türkler tarafından işgal edilmiştir. İran yetkilileri isyanı Türk önderlerinin telkin ve desteği ile ancak bastırabilmiş, duruma hakim olunca da Türk asıllı devlet adamlarını devre dışı bırakmışlar ve bir çok Türkü öldürmüşlerdir.
Kaynak- Türkiye İstiklâl ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi.
